Kiedy na początku XIX wieku położona w ówczesnym Królestwie Polskim osada na podstawie dekretu wydanego przez księcia Józefa Zajączka, została włączona do programu osad przemysłowych, stało się jasne, że wkrótce licząca mniej niż tysiąc osób Łódź stanie się ważnym ośrodkiem przemysłowym. Włodarze stawiając na przemysł włókienniczy, pod uwagę wzięli między innymi położenie geograficzne – zalesiona okolica gwarantowała stały dostęp do taniego drewna opałowego, zaś liczne rzeczki stały się źródłami energii napędzającej zakłady tkackie.
Ziemia Obiecana
Dynamiczny rozwój Łodzi i związane z wynaturzeniami XIX-wiecznego kapitalizmu stały się kanwą wybitnego dzieła literackiego. Pisząc Ziemię Obiecaną, Władysław Reymont starał się zanalizować wielokulturowe miasto, które dla jednych stało się prawdziwą „ziemią obiecaną”, zaś dla robotniczych rodzin miejscem pracy i miejscem upadku także moralnych wartości. Prężnie działająca spółka założona przez Polaka Karola Borowieckiego. Niemca Maksa Bauma i Moryca Welta była na łamach powieści parabolą ówczesnych losów mieszkańców. Miejska patologia, wyzysk i ponadnarodowe interesy – tak wyglądała Europa czasów rewolucji przemysłowej.
Po 1918 roku
Niemal całkowity kres drapieżnego kapitalizmu rodem z XIX wieku nastąpił w latach międzywojennych. Łódź stała się drugim co do ludności miastem w nowotworzonej Polsce. Wtedy też zbudowano połączenie kolejowe łączące miasto z północą kraju – nowa trasa kolejowa biegła aż do Gdańska. Jednak wybuch II wojny światowej nie pozwolił na realizację ambitnych planów gospodarczych.
Powstanie państwa polskiego zależnego od Sowietów w 1945 roku było kolejną szansą na rozwój. Wtedy też Łódź stała się ośrodkiem przemysłowym znanym nie tylko z produkcji tekstyliów, jak w XIX wieku i na początku XX stulecia, ale także powstały zakłady przemysłu gumowego (Stomil Łódź), fabryka transformatorów Elta czy zakład farmaceutyczny Polfa. Przemysł tekstylny także przyzwoicie funkcjonował – najbardziej znane marki to Wólczanka i Anilana.
Kres, czyli początek
Kiedy w 1989 roku upadł system komunistyczny, Łódź jak wiele ośrodków przemysłowych, straciła na znaczeniu. Stała się miastem o wysokim bezrobociu, w którym straszyły opuszczone hale fabryczne. Jednak dzięki napływom inwestycji, zwłaszcza zagranicznych, z roku na rok miasto nabiera blasku. Znowu staje się ważnym ośrodkiem przemysłowym i logistycznym. Dobre położenie geograficzne sprawia, że dziś dużym powodzenie cieszą się także magazyny do wynajęcia – Łódź i położony nieopodal Piotrków Trybunalski to ważne punkty na mapie logistycznej.
Upadek znaczenia miasta, jaki miał początek po roku 1989, może być szansą na rozwój na nowych zasadach. Wiele zależy jednak od lokalnych i krajowych włodarzy. I pewnie też od unijnych pieniędzy.
Przeczytaj także: Łodź miasto przyjazne przedsiębiorcom
