Wyobraźmy sobie taką sytuację… Rowery zapakowane, bagażnik wypchany, dzieciaki podekscytowane. Pogoda dopisuje, słońce świeci, jest ciepło, za oknem łany zbóż. Jedziemy wesoło rozmawiając o tym, co będziemy robić gdy dojedziemy na miejsce. Jedziesz z rodziną na wakacje. Wszyscy zachwycają się lokalnym krajobrazem. Ruch dosyć duży, bo przecież to szczyt sezonu. Nagle zauważasz, że samochód jadący około 200 m przed tobą, zaczyna się dziwnie zachowywać… Najwyraźniej kierowca ma trudności w panowaniu nad pojazdem! Wtem gwałtownie zjeżdża na przeciwległy pas ruchu…
O nie!! Uderza w samochód jadący z przeciwka!! Potężny huk i szczęk miażdżonej blachy! O nie, co robić?!
Nasza niewiedza, szok, strach, czy też panika może zaburzyć racjonalne myślenie. Jednak należy pamiętać, że życie poszkodowanych w dużej mierze zależy od świadków zdarzenia. Pierwsza pomoc, której udzielimy przed przybyciem służb ratunkowych, może zwiększyć szanse przeżycia o ponad 60%! Już po 4 min. od nagłego zatrzymania krążenia (NZK) w ośrodkowym układzie nerwowym dochodzi do nieodwracalnych zmian. A co by było gdybyś to TY lub ktoś z Twoich bliskich był na miejscu poszkodowanego? Pomyśl…
Co robić aby zapobiec niepotrzebnej śmierci?
Ustaw bezpiecznie swoje auto, włącz światła awaryjne. Przed podejściem do rozbitego auta zabierz ze sobą apteczkę, telefon, gaśnicę – to po to żeby 3 razy nie chodzić.
1. Oceń sytuację, zadbaj o bezpieczeństwo swoje, poszkodowanego, miejsca zdarzenia oraz
świadków.
Zadbaj o swoje bezpieczeństwo, czyli nie narażaj swojego zdrowia i życia, bo jeśli Tobie coś się stanie to kto Was będzie ratował? Wyłącz stacyjkę rozbitego auta, wyjmij i rzuć kluczyk na wycieraczkę kierowcy. Jeśli jesteś na drodze ustaw trójkąt ostrzegawczy – na zwykłych drogach w odległości 50m od wypadku, na drogach szybkiego ruchu – 100m, na autostradach – 200m. Dowiedz się, ilu jest poszkodowanych i jakie są ich obrażenia. Dowiedz co się stało, jakie są zagrożenia (np. substancje łatwopalne, osuwiska, opary, ogień).
2. Sprawdź czynności życiowe poszkodowanego.
• przytomność- podejdź, potrząśnij za ramiona i zapytaj: „Czy Pan mnie słyszy?”, jeśli to możliwe nawiąż kontakt słowny (zapytaj czy wie co się stało, gdzie go boli, jak się czuje, czy leczy się na jakieś choroby, np. cukrzyca)
• jeśli nie reaguje sprawdź drożność dróg oddechowych i obecność oddechu – poświęć 10 sekund na sprawdzenie oddechu metodą widzę, słyszę, czuję: jednocześnie obserwując ruch klatki piersiowej, usłysz i poczuj wydychane powietrze na własnym policzku, nachylając się do ust poszkodowanego. Uwaga! W sytuacjach gdy podejrzewamy uraz kręgosłupa szyjnego, nie wolno odginać głowy do tyłu (u ofiar wypadków komunikacyjnych, upadkach z wysokości oraz przy skokach do wody).
3. Wezwij pomoc.
Pomoc wzywamy bezpośrednio po ocenie sytuacji, a przed badaniem w przypadku zdarzenia masowego, braku dostępu do poszkodowanego, grożącego niebezpieczeństwa, które utrudnia dotarcie do ofiary (np. strefa zagrożenia wybuchem, pożar, skażenie chemiczne)
Numery alarmowe, które warto zapamiętać:
112-ogólnoeuropejski numer alarmowy,
999-Ratownictwo Medyczne
998 – Państwowa Straż Pożarna
997 – Policja
Przy zgłoszeniu należy podać: swoje dane personalne, co się stało i jakie są zagrożenia (potrzeba użycia specjalistycznych służb ratowniczych), miejsce wypadku (punkty orientacyjne, adres, część autostrady, obwodnica miasta), jaki jest stan poszkodowanych (zachowane czynności życiowe, urazy, zaburzenia, dziecko, niepełnosprawny, kobieta w ciąży, orientacyjny wiek) Informacje dodatkowe, które powinieneś udzielić odpowiadając na pytania dyspozytora.
Nie denerwuj się wtedy – to jest osoba z wysokimi kwalifikacjami, chce wysłać jak najlepszą pomoc, może Ci także udzielić niezbędnych wskazówek co do udzielenia pierwszej pomocy.
4. Udziel pierwszej pomocy – ogólne zasady
a. W przypadku braku oddechu natychmiast wyciągnij poszkodowanego z pojazdu i podejmij resuscytację krążeniowo- oddechową (RKO) (w kolejnych numerach ITZ)
b. Zatamuj krwotoki zewnętrzne (w kolejnych numerach ITZ)
c. Nie podawaj poszkodowanemu picia, jedzenia i leków.
d. Działaj tak, aby nie sprawiać i nie potęgować bólu (unikaj zbędnych ruchów, dbaj o komfort psychiczny)
e. Nie przenoś poszkodowanego, chyba że jest obecne zagrożenie np. w postaci ognia, wycieku benzyny, ulatniającego gazu.
f. Zadbaj o to, aby ofiara wypadku wykonywała jak najmniej ruchów – po to aby nie pogłębiać urazu i nie potęgować bólu.
g. Zapewnij poczucie bezpieczeństwa poprzez wsparcie psychiczne, obecność przy
poszkodowanym, komfort termiczny (okrycie kocem). Pamiętaj by nie pozostawiać
poszkodowanego samego sobie, bez opieki!
h. Staraj się aktywnie słuchać poszkodowanego. Ustaw się tak, aby być na poziomie wzroku ofiary np. przykucnij lub przyklęknij. Odpowiadaj na pytania poszkodowanego, w miarę swojej wiedzy i umiejętności.
i. Mów do poszkodowanego. Nie zapomnij się przedstawić i zapewnić, że potrafisz udzielić pierwszej pomocy oraz, że się nim zaopiekujesz do czasu przybycia służb
ratunkowych. Tłumacz także jakie czynności wobec niego wykonujesz i dlaczego
j. Sprawdzaj przytomność i oddech nie rzadziej niż co minutę.
Opracował: ratownik medyczny, mgr Dariusz Wójcik, szef Harcerskiego Klubu Ratowniczego „Adrenalina”
